Yılın üçüncü Enflasyon Raporu’nu açıklayan Merkez Bankası, bu yıl sonu için ilan edilen yüzde 38’lik enflasyon varsayımını temmuz artırımlarına karşın değiştirmedi. Birebir formda 2025 ve 2026 iddialarında de değişikliğe gitmeyen Merkez Bankası, para siyasetindeki sıkı duruşa devam edileceği, yakın vadede faiz indirimine gidilmeyeceği bildirisi verdi. Raporu açıklayan Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, temmuzda orta artırım verilmeyen taban ücretlilere üstü örtülü ‘sabır’ temenni etti. Başta doğalgaz, elektrik ve akaryakıt olmak üzere her şeye artırım gelirken taban ücretliyi enflasyonun düşeceğine nasıl inandıracakları istikametindeki soruya şu karşılığı verdi:
BÜYÜME YAVAŞLAYACAK
“Enflasyonun kalıcı olarak tek haneye düşmesi, büyümenin getireceği refah artışının toplumun her bölümüne dağılmasına sebep olacak. Enflasyonun düşmesi en çok düşük gelirlileri etkileyecek, zira mecburî harcamaları fazla olan bu gelir kümeleri yüksek enflasyondan daha olumsuz etkileniyor. Bu kümenin refah artışının olabilmesi için fiyat istikrarının sağlanması gerekiyor. Bu hususta da kararlıyız. Taban fiyat artırımı konusunda biz karar ya da tavsiye kurumu değiliz.”
Akaryakıt, doğalgaz ve elektrik artırımlarının enflasyonu 1.4 puan üst ittiğini
anlatan Lider Karahan, sıkı para siyaseti nedeniyle büyümede bir ölçü yavaşlama olacağını söyledi. Karahan, Türkiye’nin büyüme sorunu olmadığını, lakin büyümenin kompozisyonunun güzelleşmesi gerektiğini anlattı. 500 ve bin TL’lik yeni banknotların basılıp basılmayacağı sorusunu karşılıksız bırakan Karahan, “Enflasyon maksadını tutturmak için ne gerekiyorsa yapmaya hazırız” sözlerini kullandı.
Akaryakıt ve besin beklentinin odağında
Hane halkı tarafında bilhassa akaryakıt ve besinin öne çıktığını lisana getiren Fatih Karahan, “Bunların enflasyonu düşerse hane halkı beklentisine katkı verecek. Önümüzdeki periyotta enflasyonun da düşmesiyle, itimadın artmasıyla beklentilerin daha olumlu seyredeceğini ve dezenflasyon sürecine daha net bir katkı vermeye başlayacağını değerlendiriyoruz” dedi.
‘TÜİK’in inandırıcılığı önemli’
■ Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) enflasyon konusunda yitirdiği inancın, vatandaşın enflasyonun düşeceğine yönelik inancını zedeleyip zedelemediğine ait soruyu yanıtlayan TCMB Başkanı Fatih Karahan, “Evet son periyotta artan bir tartışma var. Bu da enflasyonun düştüğü periyoda denk geldi. TÜİK’in inandırıcılığı önemli” dedi. Merkez Bankası Lider Yardımcısı Cevdet Akçay da yüzde 38’lik resmi enflasyon iddiasına rağmen halkın enflasyonun yüzde 72 olacağına inandığına ait soruya cevap verirken, bu durumun yüksek enflasyon şokundan kaynaklandığını söyledi. Anketlere katılanların beklenti ve hissiyatlarına nazaran iddia yaptığını belirten Akçay, “Bizim üzere yüksek enflasyonda şoka yakalanmış ülkelerde beklentiden çok hissiyat öne çıkıyor. 12 ay sonrasının enflasyon beklentisini hesaplarken hane halkı geriye dönük gelişmelere bakıyor” diye konuştu.
EKONOMİSTLER NE DEDİ?
Amaç taban fiyatta yüzde 14 zam
■ RAPORU değerlendiren Ekonomist Murat Kubilay “Korkulan oldu ve 2025 enflasyon gayesi sabit tutuldu” diyerek, toplumsal medya hesabından şu sözleri kullandı: “Ben bildiğimi tekrar net yazayım. 2020’lerde tek haneli enflasyon hayal. Seçimlere giderken tekrar yüzde 40’ları görürüz. Hedefleri yeni yılda taban fiyatı yalnızca yüzde 14 artırmak. Ses çıkmasın diye bunun üstüne birkaç puan eklemek. İştirakçileri bilinmeyen piyasa anketinde bile 2025 beklentisi yüzde 25 idi. Yazık!”
TCMB’nin kredibilite açığını artırır
■ ORTAYA konulan maksatlarla Merkez Bankası’nın (TCMB) kredibilite açığının artacağını kaydeden Finansal Piyasalar Uzmanı İris Cibre “Tutmayacağı bilinen beklenti ve amaçları defterde tutmanın kimseye bir yararı yok. TCMB’nin kredibilite açığının artmasına neden olacak. Madem, bu kadar inanıyorsunuz enflasyon beklentinize, faiz indirmeyeceğiz imasında şahin olmanızın nedeni nedir?” değerlendirmesini yaptı.
Tahminler inandırıcılığı zayıflatıyor
■ BILKENT Üniversitesi Öğretim Üyesi, TCMB eski Başekonomisti Hakan Kara, teknik açıdan konuşmanın olumlu olduğunu fakat, raporda yer alan tahlillere dair olumlu görüşlerinin varsayımlar için geçerli olmadığını kaydederek, toplumsal medya hesabından şu değerlendirmeyi paylaştı: “Yıl sonu enflasyon kestirim aralığı 34-42 olarak tutulmuş. Muhtemelen beklentiler bozulmasın diye değiştirilmemiş, ancak bu türlü iddia vermek raporun inandırıcılığını zayıflatıyor.”
Vatandaş ölmezse düşük enflasyonu görür
■ İKTISATÇI Hayri Kozanoğlu, Merkez Bankası’nın Enflasyon Raporu’na ait değerlendirmesini toplumsal medya hesabından paylaştı. Kozanoğlu, raporu “Merkez Bankası’nın Enflasyon Raporu’ndan anlaşılan: Bu süreçte sade vatandaş şayet ölmez de sağ kalırsa, düşük enflasyonun nimetlerinden yararlanacak!” sözleriyle eleştirdi.